Papur polisi

Comisiwn annibynnol ar system reoleiddio'r sector dŵr: cylch gorchwyl

Cyhoeddwyd 23 Hydref 2024

Yn berthnasol i Gymru a Loegr

Y Weledigaeth

Mae dŵr yn hanfodol i gymdeithas. Ein huchelgais yw creu sector dŵr diogel sy바카라 사이트™n gallu gwrthsefyll y newid yn yr hinsawdd ac sy바카라 사이트™n dal i ddarparu dŵr yfed o ansawdd sydd gyda바카라 사이트™r gorau yn y byd. Bydd hefyd yn gwireddu blaenoriaethau ein llywodraeth o ran iechyd y cyhoedd, mwynhau dyfroedd, yr amgylchedd naturiol, twf economaidd a diogelu cyflenwadau bwyd.

Mae바카라 사이트™r pwysau ar y system ar gynnydd o achos hinsawdd sy바카라 사이트™n newid, y twf yn y boblogaeth, yr argyfwng natur a바카라 사이트™r angen i sicrhau twf economaidd. Mae바카라 사이트™r sector dŵr yn wynebu problemau niferus a bydd eu datrys yn gofyn am ei drawsnewid ac am gryn cyfaddawdu, fel cadw dŵr yn fforddiadwy tra바카라 사이트™n sicrhau바카라 사이트™r buddsoddiad sydd ei angen i wella canlyniadau i gwsmeriaid ac i ddarparu afonydd, llynnoedd a moroedd glân.

Mae바카라 사이트™r fframwaith ar gyfer rheoleiddio dŵr wedi datblygu bob yn damaid ers preifateiddio, a바카라 사이트™r canlyniad yw system ddarniog. Mae pryderon am y llygredd yn ein dyfrffyrdd, y pwysau ar y cyflenwad dŵr, biliau drutach, diogelu cwsmeriaid bregus, cadernid ariannol a seilwaith y sector a바카라 사이트™r gallu i ddenu buddsoddiad i gyd yn symptomau o바카라 사이트™r angen am newid. Er mwyn sicrhau system sy바카라 사이트™n addas i바카라 사이트™r dyfodol, rhaid wrth gynllun hirdymor clir ar gyfer gwireddu hynny, gweledigaeth glir o바카라 사이트™r hyn yr ydym am i바카라 사이트™r sector dŵr ei gyflawni a system effeithiol sy바카라 사이트™n cadw바카라 사이트™r ddysgl yn wastad rhwng canlyniadau gwahanol. Rydym am fynd ati mewn ffordd uchelgeisiol a hirdymor i ddiwygio바카라 사이트™r sector dŵr, mewn partneriaeth newydd rhwng y llywodraeth, cwmnïau dŵr, pob cwsmer a phawb sy바카라 사이트™n mwynhau ein dyfroedd ac yn gweithio i amddiffyn ein hamgylchedd.

Wrth ddiwygio바카라 사이트™r sector, rhaid ystyried y fframwaith rheoleiddio, y rheoleiddwyr a바카라 사이트™r cymhellion sy바카라 사이트™n llywio model y diwydiant dŵr a chynlluniau dŵr strategol. Dylai바카라 사이트™r diwygiad greu바카라 사이트™r amodau sydd eu hangen o fewn y model preifat wedi바카라 사이트™i reoleiddio i ddenu바카라 사이트™r buddsoddiad sydd ei angen i wella perfformiad amgylcheddol, i fod yn fwy atebol, ailadeiladu ffydd a hyder y cyhoedd a sicrhau sector a fframwaith dŵr gwydn, arloesol a fydd yn gweithio am ddegawdau i ddod. Dylai바카라 사이트™r sector ddatblygu바카라 사이트™n sector sy바카라 사이트™n tyfu ac sy바카라 사이트™n cynnig cyfleoedd, a fydd yn adfer iechyd ein hafonydd, llynnoedd a moroedd, yn darparu cyflenwad dŵr cydnerth ac effeithlon yn wyneb hinsawdd sy바카라 사이트™n newid, ac yn sicrhau yn y pen draw bod y sector dŵr yn gweithio er lles cwsmeriaid a바카라 사이트™r amgylchedd.

Mae ein dyfrffyrdd yn croesi ffiniau ac mae dŵr yn bwnc cymhleth a hynod sensitif yn y setliad datganoli yng Nghymru, a bydd angen ei ystyried wrth ddatblygu trefniadau yn y dyfodol. Mae Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i weithio바카라 사이트™n agos gyda바카라 사이트™i gilydd i fynd i바카라 사이트™r afael â phroblemau a rennir. Bydd angen consensws ar gyfer gweithredu, ac mae hyn yn cynnwys atebion unigryw yng Nghymru ac yn Lloegr lle bo바카라 사이트™u hangen.

Mae Ysgrifennydd Gwladol yr Amgylchedd, Bwyd a Materion Gwledig yn y DU, a Dirprwy Brif Weinidog Cymru ac Ysgrifennydd y Cabinet dros Newid Hinsawdd a Materion Gwledig wedi gofyn i바카라 사이트™r adran weithio gyda chadeirydd comisiwn annibynnol newydd, Sir Jon Cunliffe i lunio cyfres o argymhellion i ddiwygio system reoleiddio바카라 사이트™r sector dŵr ac 바카라 사이트˜ailgychwyn바카라 사이트™ y sector dŵr yng Nghymru a Lloegr. Mae holl adrannau perthnasol Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru wedi cymeradwyo바카라 사이트™r Cylch Gorchwyl hwn.

Amcanion y comisiwn

Dylai바카라 사이트™r comisiwn wneud argymhellion i Lywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru i sicrhau bod fframwaith rheoleiddio바카라 사이트™r sector dŵr yn rhoi i ni바카라 사이트™r canlyniadau canlynol:

  1. Sicrhau bod gan y diwydiant dŵr amcanion clir o ran ei ganlyniadau yn y dyfodol, a gweledigaeth hirdymor i gefnogi바카라 사이트™r ffordd sy바카라 사이트™n sicrhau바카라 사이트™r canlyniadau gorau eu gwerth o ran yr amgylchedd, iechyd cyhoeddus, cwsmeriaid a바카라 사이트™r economi.
  2. Sicrhau bod dŵr yn cael ei reoli trwy gynlluniau gofodol strategol ar draws sectorau gwahanol o바카라 사이트™r economi, gan fynd i바카라 사이트™r afael â llygredd a rheoli바카라 사이트™r pwysau ar yr amgylchedd a바카라 사이트™r cyflenwad dŵr ar raddfa dalgylch, rhanbarth a gwlad. Dylai hyn gydnabod yr heriau trawsffiniol y gall dŵr eu cyflwyno.
  3. Sicrhau bod fframwaith rheoleiddio바카라 사이트™r diwydiant dŵr yn rhoi sefydlogrwydd hirdymor ac yn galluogi cwmnïau dŵr i ddenu buddsoddiad, cynnal trefniadau ariannol cadarn a chyfrannu at dwf yr economi.
  4. Symleiddio a chrisialu바카라 사이트™r gofynion ar gwmnïau dŵr i sicrhau canlyniadau gwell i바카라 사이트™r amgylchedd, cwsmeriaid, yr economi ac yn ariannol.
  5. Sicrhau bod rheoleiddwyr y sector dŵr yn effeithiol, eu bod yn glir eu pwrpas a bod ganddynt y grym i ddwyn cwmnïau dŵr i gyfrif trwy fod yn 바카라 사이트˜gadarn ond teg바카라 사이트™ gan roi바카라 사이트™r rhyddid haeddiannol i gwmnïau sy바카라 사이트™n perfformio바카라 사이트™n dda. Dylai ystyried pa mor dryloyw, rhagweladwy ac atebol yw바카라 사이트™r penderfyniadau a바카라 사이트™r perfformiad rheoleiddio. Dylai egluro hefyd perthynas rheoleiddwyr â Senedd y DU a chyda Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru, ac ystyried sut mae바카라 사이트™r rheoleiddwyr yn rhyngweithio, gan gynnwys ar draws ffiniau.
  6. Gwella gallu바카라 사이트™r diwydiant i gyflawni  gan gynnwys ei gadwyn gyflenwi, ac ystyried sut i yrru arloesedd.
  7. Diogelu buddiannau defnyddwyr, gan gynnwys cwsmeriaid bregus a di-breswyl, a sicrhau fforddiadwyedd. Dylai trefniadau llywodraethu a gwneud penderfyniadau cwmnïau fod yn onest, tryloyw a theg er mwyn sicrhau canlyniadau a gwerth, hynny er lles yr amgylchedd a chwsmeriaid, Dylent ystyried buddiannau cwsmeriaid, y cyhoedd a바카라 사이트™r rheini sy바카라 사이트™n ymwneud ag ac yn mwynhau amgylchedd y dŵr a helpu i ailadeiladu ymddiriedaeth y cyhoedd yn y sector dŵr.
  8. Sicrhau bod cwmnïau dŵr mewn sefyllfa gadarn o safbwynt ariannol a gweithredol, a바카라 사이트™u bod yn gallu darparu seilwaith cydnerth a diogel o fewn terfynau amser y cytunwyd arnynt a바카라 사이트™i gynnal yn y tymor hir. Dylai hyn gynnwys rhagweld a buddsoddi i ddarparu newidiadau yn y dyfodol fel datblygiadau arfaethedig a gwrthsefyll y newid yn yr hinsawdd.

Cwmpas a chynnal y comisiwn

Cwmpas y comisiwn yw바카라 사이트™r diwydiant dŵr yng Nghymru a Lloegr a바카라 사이트™r fframwaith cynllunio strategol o dan y Gyfarwyddeb Fframwaith Dŵr a Chynlluniau Rheoli Basn Afonydd i sicrhau bod cynlluniau strategol ar draws sectorau바카라 사이트™n effeithiol. Cwmpesir hefyd tai, cynllunio, amaethyddiaeth a draenio sy바카라 사이트™n gysylltiedig â chynlluniau strategol ar gyfer y system ddŵr.

O ran Cymru, bydd y Comisiwn yn gweithio, ac yn gwneud argymhellion, o fewn cyd-destun y fframwaith a ddarperir gan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau바카라 사이트™r Dyfodol 2015 a rheoli adnoddau naturiol yn gynaliadwy fel y바카라 사이트™i nodir yn Neddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016.  Rhaid i바카라 사이트™r gwaith fod yn gyson hefyd â llwybr datgarboneiddio Cymru a ddiffinnir yng Nghyllidebau Carbon Cymru a thargedau cysylltiedig, yn ogystal â hynt Bil drafft Amgylchedd a Llywodraethu Cymru.

Rhaid i바카라 사이트™r gwaith fod yn gyson hefyd â fframwaith Cyllidebau Carbon y DU, fel y바카라 사이트™i nodir yn Neddf Newid Hinsawdd 2008, a바카라 사이트™i alinio ag amcanion sero net, gan gynnwys lleihau allyriadau nwyon tÅ· gwydr sy바카라 사이트™n gysylltiedig â phrosesau trin dŵr gwastraff.

Dylai바카라 사이트™r Comisiwn ystyried sut mae system rheoleiddio바카라 사이트™r sector dŵr yn rhoi바카라 사이트™r sicrwydd ynghylch darparu바카라 사이트™r seilwaith dŵr sydd ei angen i gynnal cynlluniau datblygu, twf tai a datblygu cynaliadwy, tra바카라 사이트™n diogelu a gwella바카라 사이트™r amgylchedd mewn ffordd strategol. Dylai hyn gynnwys ystyried sut y gall rheoleiddio a chynllunio seilwaith dŵr a datblygiadau preswyl a masnachol, weithio gyda바카라 사이트™i gilydd yn fwy effeithiol i ragweld twf yn y dyfodol a buddsoddi i바카라 사이트™w ddarparu ac i ddatrys ac atal problemau yn gyflym lle gall cyfyngiadau o ran capasiti dŵr a dŵr gwastraff atal y datblygiad angenrheidiol (megis trwy eu heffaith ar y gofyn am ddŵr a niwtraleiddio maetholion).

Er mwyn sicrhau bod y cwmpas yn hylaw, ni ofynnir i바카라 사이트™r Comisiwn ystyried y rheoliadau penodol sy바카라 사이트™n ymwneud â rheoleiddio y tu allan i바카라 사이트™r diwydiant dŵr, er enghraifft y rhai ar gyfer llifogydd ac amaethyddiaeth, a diwygiadau cynllunio ehangach. Dylai바카라 사이트™r Comisiwn ond eu hystyried yng nghyd-destun eu perthynas â chynlluniau strategol ar gyfer dŵr, megis drwy Reoliadau바카라 사이트™r Gyfarwyddeb Fframwaith Dŵr, a rheoli dŵr ar sail dalgylch. Dylai hyn gynnwys defnyddio mwy o atebion sy바카라 사이트™n seiliedig ar natur cyn belled â바카라 사이트™u bod yn werth yr arian.

Bydd y llywodraeth a바카라 사이트™r rheoleiddwyr yn parhau i weithredu i sbarduno gwelliannau mawr eu hangen sydd eisoes ar y gweill gan ymdrin â phynciau sydd y tu allan i gwmpas uniongyrchol y comisiwn. Byddant yn cydweithio â바카라 사이트™r comisiwn i osgoi dyblygu. Efallai y bydd angen gweithredu mwy brys mewn meysydd sydd o fewn cwmpas y comisiwn (er enghraifft, draenio cynaliadwy yn Lloegr, a thariffau cymdeithasol). Bydd gan y llywodraeth a rheoleiddwyr rwymedigaethau cyfreithiol, gweithgareddau gweithredol hanfodol i바카라 사이트™w cynnal, polisïau i바카라 사이트™w rhoi ar waith a sefyllfaoedd eraill a allai godi a chyffwrdd â gwaith y comisiwn i ddelio â nhw. Yn y sefyllfaoedd hyn, bydd Gweinidogion yn trafod yn adeiladol â바카라 사이트™r comisiwn i sicrhau na fyddant yn effeithio ar ei waith wrth ddatblygu argymhellion.

Bydd adolygiad y comisiwn yn edrych tua바카라 사이트™r dyfodol. Er mwyn sicrhau amodau buddsoddi sefydlog, ni fydd y comisiwn yn gwneud argymhellion sy바카라 사이트™n effeithio ar broses fyw Adolygiad Prisiau 24.

Bydd y Comisiwn yn canolbwyntio ar ddiwygiadau sy바카라 사이트™n gwella바카라 사이트™r model preifat wedi바카라 사이트™i reoleiddio. Mae Llywodraeth y DU eisoes wedi cadarnhau na fydd yr adolygiad yn ystyried gwladoli바카라 사이트™r sector dŵr, hynny oherwydd y costau uchel sy바카라 사이트™n gysylltiedig â바카라 사이트™r opsiwn hwn, y diffyg tystiolaeth y byddai바카라 사이트™n arwain at welliannau, a바카라 사이트™r oedi y byddai바카라 사이트™n ei achosi o ran gwella canlyniadau i ddefnyddwyr a바카라 사이트™r amgylchedd. O ran Cymru, bydd y comisiwn yn adolygu model Cymru lle mae바카라 사이트™r cwmni dŵr mwyaf yn defnyddio바카라 사이트™r model nid-er-difidend heb gyfranddalwyr.

Rhaid i argymhellion y comisiwn fod yn ymarferol ac yn gyflawnadwy. Dylai바카라 사이트™r comisiwn gynnal asesiad bras o fanteision diwygio ochr yn ochr â chostau hynny i바카라 사이트™r llywodraeth, talwyr biliau a바카라 사이트™r rhagolwg cyllidol ehangach er na ddisgwylir iddo gynnal dadansoddiad costau/manteision manwl. Dylai ystyried fframweithiau cyfreithiol trawsbynciol, gan gynnwys datganoli, amddiffyniadau cyfreithiol ar gyfer hawliau dynol, y drefn rheoli cymhorthdal a바카라 사이트™r egwyddorion amgylcheddol.

Bydd y comisiwn yn canolbwyntio ar fframwaith strategol y sector dŵr ac ar y sector yn ei gyfanrwydd. Ni wnaiff argymhellion sy바카라 사이트™n benodol i unrhyw gwmni dŵr unigol.

Dulliau gweithredu a chanlyniadau

Cynnyrch terfynol y comisiwn fydd adroddiad i바카라 사이트™r llywodraeth erbyn Ch2 2025 gydag argymhellion i바카라 사이트™r Ysgrifennydd Gwladol a Gweinidogion Cymru i ddiwygio fframwaith rheoleiddio바카라 사이트™r sector dŵr. Yn dilyn casgliad y comisiwn, bydd Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru yn ystyried argymhellion y comisiwn ac yn ymateb iddynt. Bydd yr adolygiad yn cynnwys trafod ag ystod eang o randdeiliaid. Yn arbennig, bydd y cadeirydd yn gofyn i grŵp cynghori o arbenigwyr enwebedig i roi ei farn. Bydd yr aelodau바카라 사이트™n cynrychioli meysydd fel yr amgylchedd, iechyd y cyhoedd, cwsmeriaid, buddsoddwyr, peirianneg a바카라 사이트™r economi. Bydd y cadeirydd yn gofyn hefyd i grwpiau ehangach o randdeiliaid am eu barn, gan gynnwys ymgyrchwyr amgylcheddol, grwpiau defnyddwyr, ffermwyr, cwmnïau dŵr a rheoleiddwyr y sector dŵr (Ofwat, Arolygiaeth Dŵr Yfed, Asiantaeth yr Amgylchedd, Cyfoeth Naturiol Cymru). Gofynnir barn hefyd sefydliadau perthnasol eraill fel Natural England, Llywodraeth Leol a바카라 사이트™r Cyngor Defnyddwyr Dŵr.

Bydd y comisiwn yn gwneud cais cyffredinol hefyd am dystiolaeth er mwyn clywed ystod eang o safbwyntiau.

Mae바카라 사이트™r Ysgrifennydd Gwladol wedi penodi Sir Jon Cunliffe yn gadeirydd annibynnol y comisiwn. Bydd y cadeirydd yn gyfrifol am gyfarwyddo바카라 사이트™r gwaith, gan sicrhau ei fod yn cwrdd â바카라 사이트™r Cylch Gorchwyl, a sicrhau bod tystiolaeth a barn y panel cynghori a바카라 사이트™r cyhoedd yn cyfrannu at waith y comisiwn.

Bydd y cadeirydd a바카라 사이트™r grŵp cynghori yn cael eu cefnogi gan ysgrifenyddiaeth Defra.

Bydd y comisiwn yn ystyried hefyd waith cyfochrog, gan gynnwys adolygiadau sy바카라 사이트™n cael eu cynnal ym mhob rhan o바카라 사이트™r Llywodraeth.

Amseru

Bydd yr adolygiad yn cyhoeddi바카라 사이트™i adrodd erbyn Ch2 2025. Bydd Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru yn ymateb ac yn ymgynghori ar gynigion y maent yn bwriadu eu datblygu.